Đạn Uranium nghèo là gì?

1. Khái niệm:

Uranium nghèo (Depleted uranium – DU) là sản phẩm phụ trong quá trình sản xuất nhiên liệu và vật liệu dành cho một số loại lò phản ứng hạt nhân và vũ khí hạt nhân. Khi uranium tự nhiên được làm giàu, hàm lượng đồng vị U-235 trong nó tăng lên, cung cấp phản ứng phân hạch hạt nhân. Phần còn lại sau khi loại bỏ uranium làm giàu gọi là uranium nghèo, chứa lượng nhỏ các đồng vị U-235 và U-234. DU phóng xạ ít hơn 60% so với uranium tự nhiên và hoạt động giống như uranium tự nhiên về mặt hóa học.

2. Áp dụng:

DU được sử dụng trong nhiều ứng dụng thương mại do mật độ cao của nó, chẳng hạn như linh kiện chấn lưu của tàu và máy bay. Nó cũng được sử dụng trong giáp bọc ngoài các phương tiện quân sự và sản xuất đạn xuyên giáp. Điểm mạnh của uranium trong đạn xuyên giáp là khả năng bắt lửa khi va chạm và xuyên thủng lớp giáp.

3. Nguồn gốc:

Ý tưởng nhồi lõi đạn bằng uranium nghèo được phát minh lần đầu tiên ở Đệ tam Quốc xã Đức để bù đắp cho việc thiếu hụt vonfram. Quân đội Hoa Kỳ bắt đầu sản xuất đạn xuyên giáp uranium nghèo vào những năm 1970. Nhiều quốc gia khác cũng đã sử dụng loại đạn này trong hệ trang bị của quân đội, bao gồm Hoa Kỳ, Anh, Nga, Đức, Pháp và Israel.

Hiện không có luận chứng khoa học rộng rãi về tác động của các đầu đạn uranium nghèo đối với hệ sinh thái và sức khỏe con người. Mặc dù không phải là vũ khí hạt nhân hoặc hóa học, loại đạn này vẫn được xem là nguy hiểm.

Uy lực của đạn uranium nghèo chủ yếu nằm ở khả năng xuyên giáp cao và tác dụng phá hủy mạnh mẽ. Khi chúng bắn vào mục tiêu, uranium nghèo sẽ tự cháy và tạo ra nhiệt độ rất cao, làm tan chảy vật liệu giáp bọc mục tiêu. Điều này giúp đạn uranium nghèo có khả năng xuyên thủng và hủy hoại các loại xe tăng, xe bọc thép và các cấu trúc phòng thủ chắc chắn.

Tuy nhiên, uy lực của đạn uranium nghèo cũng gây ra những hậu quả tiêu cực, bao gồm tác động môi trường và sức khỏe con người. Khi chúng được sử dụng, các hạt bụi uranium nghèo sẽ phát tán vào không khí, đất và nước, gây ô nhiễm và ảnh hưởng đến đời sống sinh vật và con người trong khu vực xung quanh.

Đạn uranium nghèo (Depleted Uranium – DU) có một số nguy hiểm tiềm ẩn đối với môi trường và sức khỏe con người, dù nó không phải là vũ khí hạt nhân hoặc hóa học. Các nguy hiểm của DU bao gồm:

• Phóng xạ: Dù DU ít phóng xạ hơn 60% so với uranium tự nhiên, nó vẫn giữ lại một số đặc tính phóng xạ. Tuy nhiên, phóng xạ từ DU thường không đủ mạnh để gây ra các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng nếu tiếp xúc ngắn hạn.
• Hóa học: DU hoạt động giống như uranium tự nhiên về mặt hóa học. Nếu DU xâm nhập cơ thể, ví dụ như qua các mảnh vỡ hoặc lọt vào đường hô hấp khi người hít phải, nó có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe.
• Môi trường: Khi sử dụng đạn DU trong các cuộc chiến tranh, có thể gây ô nhiễm cục bộ đến môi trường và hệ sinh thái. Tuy nhiên, theo các nghiên cứu, mối đe dọa phóng xạ cho cư dân và môi trường chỉ là không đáng kể.
• Tác động lâu dài: Mặc dù không có luận chứng khoa học được chấp nhận rộng rãi về tác động của các đầu đạn DU đối với hệ sinh thái và sức khỏe con người, nhưng vẫn có nhiều báo cáo cho thấy mối liên quan giữa việc sử dụng đạn DU và tăng nguy cơ ung thư, dị tật bẩm sinh và các vấn đề sức khỏe khác.

Nói chung, sử dụng đạn uranium nghèo trong chiến tranh và các hoạt động quân sự có thể gây ra các nguy hiểm tiềm ẩn đối với môi trường và sức khỏe con người. Tuy nhiên, hiện chưa có đủ bằng chứng khoa học để khẳng định mối liên hệ trực tiếp giữa việc sử dụng đạn DU và các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.

Các quốc gia lo sợ đạn uranium nghèo (DU) chủ yếu vì những nguy hiểm tiềm ẩn mà nó có thể gây ra đối với môi trường và sức khỏe con người. Dưới đây là một số lý do chính:

• Tác động lâu dài: Các báo cáo cho thấy mối liên quan giữa việc sử dụng đạn DU và tăng nguy cơ ung thư, dị tật bẩm sinh và các vấn đề sức khỏe khác. Tuy nhiên, hiện chưa có đủ bằng chứng khoa học để khẳng định mối liên hệ trực tiếp giữa việc sử dụng đạn DU và các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Sự lo ngại về những tác động lâu dài đối với sức khỏe con người khiến nhiều quốc gia e ngại về việc sử dụng đạn DU.
• Môi trường: Sử dụng đạn DU trong các cuộc chiến tranh có thể gây ô nhiễm cục bộ đến môi trường và hệ sinh thái. Điều này đặc biệt quan trọng đối với các quốc gia có dân số đông và nguồn tài nguyên thiên nhiên hạn chế, khi mà ô nhiễm môi trường có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng cho nguồn tài nguyên và sinh kế của người dân.
• Phóng xạ: Dù DU ít phóng xạ hơn 60% so với uranium tự nhiên, nó vẫn giữ lại một số đặc tính phóng xạ. Sự lo ngại về phóng xạ, dù không đáng kể, vẫn làm tăng nguy cơ xung đột và đặt ra các vấn đề về an ninh quốc gia.
• Dư luận: Việc sử dụng đạn DU đã gây ra nhiều tranh cãi và phản đối từ dư luận quốc tế. Các tổ chức phi chính phủ, nhà khoa học và dư luận công chúng thường chỉ trích việc sử dụng đạn DU và kêu gọi các quốc gia dừng sử dụng loại vũ khí này.

Do các nguy hiểm tiềm ẩn của đạn uranium nghèo, nhiều quốc gia lo ngại về việc sử dụng nó trong các hoạt động quân sự.

Trích dẫn trên cho thấy căng thẳng gia tăng giữa Nga và phương Tây về việc sử dụng đạn uranium nghèo. Bộ trưởng Quốc phòng Anh Annabel Goldie khẳng định rằng Anh sẽ cung cấp đạn xuyên giáp chứa uranium nghèo cho các lực lượng đối lập, gây ra lo ngại về việc sử dụng loại vũ khí có nguy cơ phóng xạ và các hậu quả môi trường.

Tổng thống Nga Vladimir Putin đã phản ứng mạnh mẽ trước thông báo này, cảnh báo rằng Nga sẽ có phản hồi tương ứng nếu phương Tây bắt đầu sử dụng vũ khí có “thành phần hạt nhân”. Đây là một thông điệp mạnh mẽ cho thấy Nga không ngần ngại đưa ra đáp trả nếu họ cảm thấy bị đe dọa.

Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov cũng chỉ trích quyết định của Anh, cho rằng Luân Đôn đã “mất phương hướng” và gọi việc cung cấp đạn uranium nghèo cho Ukraine là “một bước leo thang căng thẳng”. Điều này cho thấy sự quan ngại của Nga về việc phương Tây sử dụng các loại vũ khí có nguy cơ phóng xạ và các hậu quả tiêu cực đối với môi trường và sức khỏe con người.